Γράφει ο Κώστας Σαββόπουλος
Ακούω αρκετά ραπ, κάμποσα χρόνια, από τις αρχές του 2000, ως πιτσιρικάς τότε με την πρώτη μου επαφή με την μουσική γενικώς να είναι το “ Στενές επαφές με 3ς Τύπους” . Τα τελευταία 6 ή 7 χρόνια ακούω σχεδόν ευλαβικά, δηλαδή περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο είδος μουσικής.
Μου άρεσε πάντα η αμεσότητα του, το γεγονός πως δεν στηρίζεται σε μακρόπνοα μουσικά σόλο που ενίοτε κουράζουν, μου άρεσε πάντα η βαθιά σύνδεση και διάδραση που είχε και έχει με το κοινό του, τα πολιτικά του στοιχεία ( κρυφά και φανερά) και βέβαια, χρωστάω πολλά στο ραπ, για το ποιος είμαι σήμερα, τι σκέφτομαι, τι γράφω και ίσως, με κάποιες δόσεις υπερβολής ( να μου επιτραπεί, ποιητική άδεια γαρ) το γεγονός ότι δεν βυθίστηκα στην απύθμενη κατάθλιψη. Το 2014 και ενώ βρισκόμουν σε μια ζόρικη κατάσταση, ψυχολογικά, έπεσε στα χέρια μου το Τ.Κ.Π δια χειρός Dof και Λεξ. Νομίζω πως αν δεν ήταν αυτός ο δίσκος, η κατάθλιψη μου και το κοινωνικό μου άγχος δεν θα είχαν υποχωρήσει ποτέ. Μέχρι το 2014, αρνιόμουν να σηκωθώ από το κρεβάτι αν δεν είχε σκοτάδι έξω, κάθε μέρα τα σκεπάσματα γίνονταν όλο και πιο βαριά και η κάθε έξοδος από το σπίτι, φάνταζε αφόρητη και επίπονη.
Όταν άκουσα πρώτη φορά το Τ.Κ.Π έπαθα υπαρξιακό σοκ. Ένας ράπερ και ένας παραγωγός, τους οποίους είχα ακούσει σε άλλες δουλειές και η αλήθεια είναι ότι δεν με είχαν συγκινήσει ιδιαίτερα, κατάφεραν να βάλουν όλες τις σκέψεις μου σε μια σειρά και να τις αποδώσουν σε ένα ηχητικό τοπίο, το οποίο περιέγραφε τέλεια, την Ελλάδα, την κοινωνία, τις σκέψεις εκείνων των χαμένων γεννεών του ’80 και του ’90 και γενικώς, μόλις το άκουσα, όλα ξεκίνησαν να βγάζουν νόημα πλέον.
Το ’15 έτυχε να γνωρίσω και τους συντελεστές και αναπτύξαμε ( θέλω να πιστεύω) μια σχέση καλών γνωστών που τα λένε συχνά πυκνά για διάφορα πράγματα.
Εξαιτίας αυτής της σχέσης, κάμποσες φορές, καθότι ήμουν και πολιτικά ενεργός σε μια συλλογικότητα, ο Dof και ο Λεξ ( με τη την χαλαρή σχέση μας ως συνδετικό κρίκο) στήριξαν ενεργά με την παρουσία και το έργο τους πολιτικά εγχειρήματα ( συναυλίες αλληλεγγύης για συλληφθέντες, συναυλίες ενίσχυσης πολιτικών εγχειρημάτων κλπ) μέσα στα χρόνια.
Υπήρχε μια ιδιαίτερη απλότητα στο πως έγινε αυτή η διαδικασία, που νομίζω ότι φανερώνει πολλά. “Έχουμε αυτό το σκηνικό και χρειαζόμαστε να βγουν τα έξοδα γιατί είναι σημαντικό, ψήνεστε;” “ Ναι ρε, μέσα”
Πολλές φορές, ένας καλλιτέχνης/δημιουργός δεν χρειάζεται να τοποθετηθεί για κάτι, καθώς το κάνει το έργο του.
Όταν ξέσπασαν στις Η.Π.Α. οι πορείες για την δολοφονία του George Floyd, πολλοί ρώτησαν ( ίσως δικαιολογήμενα στο μυαλό τους) “μα καλά ο Kendrick δεν θα πει κάτι γι’αυτό;¨
Και ο έτερος σταρ της TDE, Jay Rock απάντησε, “ ο Kendrick μιλάει ασταμάτητα γι’αυτό από το 2011, μάλλον δεν ακούγατε”
Πρόσφατα, σε ένα από τα sessions του Dof εμφανίστηκε και ο ράπερ Gab, στον οποίο δεν θα κάνω τη χάρη να πω τι και πως, νομίζω είναι γνωστά πλέον.
Υπήρξε κατακραυγή, δικαίως, ως ένα βαθμό.
Αναγνωρίστηκε το λάθος και το session αποσύρθηκε. Αυτό είναι κάτι που δεν βλέπουμε συχνά στην σκηνή και δεν το έχουμε συνηθίσει η αλήθεια είναι.
Δηλαδή κάποιος δημιουργός να παραδέχεται το λάθος του και να λέει “ Το παίρνω πάνω μου, έκανα μαλακία” Αυτό που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε είναι το αντίθετο. Δηλαδή το δεν κάνω εγώ λάθος, λάθος κάνετε εσείς.
Εγώ όταν είδα το session φυσικά ξενέρωσα. Και δεν ξέρω τι περίμενα. Περίμενα μάλλον το 2ο, αλλά εμφανίστηκε το 1ο. Έχουμε απορροφηθεί λίγο στην κουλτούρα του “ δεν μας κάνεις φίλε, πάρε πούλο” και αφήσαμε κατά μέρος την πιθανότητα του όντως ο Άλλος να αναγνωρίσει το λάθος του και να θέλει να το διορθώσει. Γιατί θεωρούμε δεδομένο ότι οι άνθρωποι είναι ένα πράγμα συμπαγές, μονολιθικό και απαράλλαχτο.
Νομίζω πως σε αυτή τη σκηνή, χωράνε τα “λάθη”, όχι επειδή είμαστε επιλεκτικοί και επιλεκτικές για το ποιον ή ποια θα συγχωρήσουμε, αλλά γιατί αυτή η σκηνή είναι χτισμένη πάνω στο διαφορετικό, στο Άλλο, σε αυτό που συνεχώς εξελίσσεται, που δεν μένει στάσιμο ποτέ.
Η κριτική έχει σημασία και η ραπ σκηνή, έχει αποδείξει πως είναι από τις λίγες στις οποίες χωράει η κριτική γιατί όντως έχει αποτελέσματα ( με όλες τις προβληματικές)
Σημασία όμως έχει και η διάθεση και ο χώρος για βελτίωση και συγχώρεση. Συγχώρεση όχι με χριστιανικούς όρους, δεν είμαστε ούτε παπάδες ούτε ιερείς για να δίνουμε άφεση αμαρτιών.
Συγχώρεση δίνουμε γιατί κυρίως, πάνω απ’όλα οι άνθρωποι την αξίζουν. Και γιατί στο ραπ, γνωρίζουμε πως όλοι, κοινό, καλλιτέχνες και δημιουργοί είμαστε από την ίδια φλέβα της κοινωνίας. Είμαστε έτσι όπως μας διαμορφώνουν οι συνθήκες. Η κοινωνία με όλα όσα περικλείει, τον πόνο, τις ανισότητες, τον καταναλωτισμό, τα στραβά και τα καλά της, είναι αυτή που γεννά το ραπ. Όχι το ανάποδο. Και στην ραπ όπως και στην κοινωνία, παίρνουμε τα καλά μαζί με τα κακά. Και προσπαθούμε, αν δεν μπορούμε να τα αλλάξουμε, να τα φέρουμε σε μια ισορροπία, για να μην ακροβατούμε.
Το ραπ έχει αντιφασιστικά και αντιραστιστικά χαρακτηριστικά, σίγουρα και αναμφίβολλα. Όμως αυτά ήταν προϊόν διάδρασης, εξέλιξης και αγώνων. Και οφείλουμε να τα διαφυλάξουμε.
Από το conscious μέχρι τα bangers. Και αυτό είναι αδιαπραγμάτευτο. Σύμφωνοι.
Εάν η κριτική έχει σκόπο να βελτιώσει μια κατάσταση και να δώσει το περιθώριο για εξέλιξη και αναγνώριση του λάθους, είναι εποικοδομητική. Εάν γίνεται απλώς για να γίνει, δεν βοηθάει κανέναν. Ούτε εμάς, ούτε την σκηνή. Να το θυμόμαστε αυτό.
Γιατί αυτό που έχουμε εμείς, σε αντίθεση με τους άλλους, τις λινάτσες που παίρνουν μεροκάματα για να βαράνε εργάτες, μετανάστες, γκέϊ, πιτσιρικάδες, είναι ότι πιστεύουμε στους ανθρώπους. Πιστεύουμε ότι μπορούμε να γίνουμε καλύτεροι και καλύτερες, μέσα σε ένα σύστημα που μας θέλει να γινόμαστε ολοένα και χειρότεροι.
Να κάνουμε λοιπόν την κριτική μας, πιστεύοντας το καλύτερο, όχι το χειρότερο.
Όσον αφορά εμένα για να το κλείνω, είμαστε εντάξει, γιατί αν δεν ήμασταν ο 22χρονος εαυτός μου θα ερχόταν να μου πει “ Καλά δεν ντρέπεσαι ρε μαλάκα, κοίτα πως ήμασταν και κοίτα πως γίναμε”
Προχωράμε και περιμένουμε τα επόμενα.
