Στο Rapnroll , μίλησε ο Κερκυραίος “μπουρλοτιέρης” του flow, Marco Bartoli. Από την πλατεία του νησιού στα πρώτα του live, μέχρι την σκηνή του THHF και το I AM HIP HOP, ο Marco Bartoli, κλείνει φέτος 10 χρόνια στον χώρο του hip hop και είναι προσωπική χαρά να τον φιλοξενούμε στο Rapnroll για μια συνέντευξη επί παντός επιστητού.
-Ποιοι θα έλεγες ότι είναι οι δικοί σου «hip hop ήρωες» των παιδικών σου χρόνων; Ποιοι hip hop καλλιτέχνες είτε εγχώριοι είτε του εξωτερικού σε έχουν εμπνεύσει;
– Από τα εφηβικά μου χρόνια θα ξεχώριζα τον Ταραξία και τον Ευθύμη, επίσης άκουγα πολύ ΝΕΒΜΑ μέχρι και τον κόκκινο δίσκο.
Μετά έφαγα κόλλημα με το γαλλικό ραπ, ο Shurik’n των IAM και ο Sat των Fonky Family ήταν Mcs που με άλλαξαν, όπως και ο Curse o Γερμανός λίγο πιο μετά.
Τα τελευταία χρόνια γουστάρω πολύ Kenn Starr και Kev Brown από Mcs και παραγωγούς αντίστοιχα.
-Τα πρώτα σου βήματα στο χώρο έγιναν στην Κέρκυρα. Τι σημαίνει αυτό για σένα και πόσο έχει επηρεάσει αυτό τον ίδιο τον Μάρκο στην πορεία του μέχρι τώρα;
– Ήταν αφενός η σχετική γεωγραφική “απομόνωση” που μας επέτρεψε να πλάσουμε ένα ξεχωριστό στυλ και αισθητική, που δεν επηρεαζόταν στον ίδιο βαθμό από το τι έπαιζε στις μεγάλες πόλεις αλλά και γύρω από αυτές.
Η μακρόχρονη μουσική παράδοση του νησιού, η τοπική διάλεκτος, το φυσικό τοπίο που μας περιέβαλλε, όλα αυτά συνέβαλαν στη γαλούχηση της καλλιτεχνικής μας ταυτότητας.
Είναι το σπίτι μου, το αγαπώ, το βαριέμαι, με νευριάζει, με γαληνεύει, όλα μαζί.
-Τι ακούει ο Μάρκος στο σπίτι του;
– Μπορώ να ακούσω Erykah Badu οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας, όπως και Alicia Keys, The Roots και ό,τι περιστρέφεται γύρω από τον Dilla. Ακούω τους δίσκους που σαμπλάρω, random πράγματα όπως Disney soundtracks και επιλεκτικά ηλεκτρονική μουσική. Πολλούς beat-makers, μερικά πιο avant-gard έργα κ.α για να μην το κουράσω.
-Είσαι ένας καλλιτέχνης που έχει χαρακτηριστεί από πολλούς για το τρομερό flow του. Πόσο σημαντικό πιστεύεις ότι είναι να διακρίνεται κάποιος για αυτό; Τι το διαφορετικό πρεσβεύει ο Μάρκος στην ελληνική hip hop σκηνή;
-Το flow για μένα είναι όλος ο χαρακτήρας του/της mc, από το πώς μεταβαίνει από συλλαβή σε συλλαβή μέχρι το πώς συνδέει τις ομοιοκαταληξίες του/της, τις ανάσες του/της, οι χροιές της φωνής που χρησιμοποιεί, και όλο αυτό σε συνδυασμό με τη ροή της σκέψης του/της. Για να πετύχεις να ταιριάξουν όλα αυτά τα στοιχεία σε μια αβίαστη και φυσική κίνηση χρειάζεται πολλά χρόνια σκληρή δουλειά, και μετά μερικά ακόμα για να μάθεις να μην το ζορίζεις και να το αφήνεις να κυλάει.
Δεν ξέρω αν πρεσβεύω κάτι διαφορετικό από τα άλλα παιδιά, πάντως ένα γνώρισμά μου είναι ότι τα ραπς μου έχουν συμπυκνωμένες πληροφορίες και πολλαπλά επίπεδα ακρόασης, δηλαδή δεν αρκεί να τα ακούσεις μια φορά για να τα πιάσεις όλα.
-Φέτος κλείνεις 10 χρόνια από το πρώτο σου σόλο άλμπουμ την «Απροσωπογραφία». Τι έχει παραμείνει ίδιο και τι έχει αλλάξει μέσα σ’ αυτή τη δεκαετία;
-Απλά χαίρομαι που ακόμα έχω την διάθεση και ενέργεια να δημιουργήσω. Δεν το κάνω με τον ενθουσιασμό του 20χρονου, αλλά η εμπειρία και τα χρόνια που προστίθενται νομίζω με κάνουν να αντλώ μια πιο βαθιά ικανοποίηση από την όλη διαδικασία και σίγουρα οι παραγωγές μας έχουν ανέβει πολλά επίπεδα.
Αν κάτι μου λείπει είναι το πόσο ελεύθερο ήταν το μυαλό μου, εκείνους του συνειρμούς που έκανα τότε… λέω damn! Πώς τα σκεφτόμουνα αυτά;;
-I AM HIP HOP. Ένα από τα πιο επιτυχημένα label στην Ελλάδα. Μίλησε μας για την συνεργασία σου με αυτό και τον mastermind πίσω από το label, τον Λόγο Απειλή.
-Το IAHH είναι κατ’ ευφημισμόν label, εγώ το ονομάζω ομάδα παραγωγής. Είμαστε όλοι φιλαράκια, τραβάμε τις ζωές μας ο καθένας και όποτε προκύψει συνεργαζόμαστε ή απλά συναντιόμαστε για μπύρες. Ο ΛΑ είχε τρομακτική εξέλιξη σαν παραγωγός και engineer τα τελευταία χρόνια και παραμένει πολύ παραγωγικός. Συνήθως αναλαμβάνει τα project μου στο στάδιο της μίξης, ή μπορεί να το κάνω κι αυτό εγώ και να του τα δώσω για mastering. Εμπιστεύομαι και την κρίση του και τα skills του.
-Πέρα από το I AM HIP HOP, έχεις συνεργαστεί και με άλλους καταξιωμένους στον χώρο του ελληνικού hip hop, όπως τον Phyrosun, τον Jay Son, τον Ραψωδό Φιλόλογο και άλλους. Πες μας δύο λόγια για αυτά τα collabs.
-Όλες οι φάσεις που αναφέρεις προέκυψαν οργανικά και από προσωπική επαφή. Όλοι έχουν κάτι που μου αρέσει στη μουσική και στην προσωπικότητά τους και η συνεργασία μας είναι και διασκέδαση. Δεν ψάχνομαι για collabs με άτομα που δεν έχω μια κάποια οικειότητα.
-Ας ξαναπεράσουμε στο κομμάτι επαρχία. Μαζί με τους Spitting Flames (THe SiGN & CB) έχετε φτιάξει το #Kerkyration, το οποίο είναι ιδιαίτερα δημοφιλές σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Πες μας γι’ αυτό.
-Ήταν κάτι που χρωστούσαμε σε μας, στο νησί και στους ακροατές μας. Όλα αυτά τα χρόνια που παίζαμε και μεγαλώναμε μαζί δεν είχαμε αφήσει πίσω κάτι συγκροτημένο. Έτσι μαζευτήκαμε και το κάναμε τιμής ένεκεν, χωρίς κάποια προσδοκία ή προοπτική. Ο THe SiGN για μένα είναι σπάνιο ταλέντο να ξέρετε, δε θα βρεις άλλον να χώνει έτσι.
-THHF. Ο πιο αγαπημένος θεσμός των ακροατών, από τον οποίον έχεις αναδειχθεί και από τότε έχεις συνδέσει το όνομα σου.
-Μου άρεσε, διασκέδαζα αυτή τη συνεύρεση και την ευκαιρία να αφήσουμε λίγο πίσω τη ρουτίνα μας για να περάσουμε ένα σ/κ με φίλους και συναδέλφους και να δούμε και μερικά acts από εξωτερικό που ίσως να μην τύχαινε υπό άλλες συνθήκες.
Τη χρονιά που έπαιξα στο battle υπήρχε μια ωραία δυναμική γύρω από αυτό το event και έτσι θέλησα να τη διατηρήσω επιστρέφοντας σαν host για μια – δυο χρονιές ακόμα.
Έχουμε πολλά να θυμόμαστε …cheers Zoltan!
-Παράλληλα ασχολείσαι και με το beatmaking, φτιάχνοντας τα δικά σου beats…
-Ναι, δεν ξέρουν πόσοι το’ χουν πάρει χαμπάρι αλλά κάνω beats since day one και είμαι εξίσου αφοσιωμένος και σε αυτό όσο στο ραπ. Δε θα μπορούσα να είμαι μόνο mc, χρειάζομαι και τη μουσική, τη σύνθεση και το production γενικότερα. Ανά περιόδους έχω ασχοληθεί και με άλλες μουσικές μορφές πέραν του hip hop και πάντα φέρνω στοιχεία από αυτές στα έργα μου.
-Old School – New School. Ποια είναι η δική σου τοποθέτηση πάνω σε αυτό το άτυπο μπρα ντε φερ που έχει δημιουργηθεί τα τελευταία δύο χρόνια;
-Είναι άτοπο και αποπροσανατολίζει κοινό και μουσικούς. Απεικονίζει μια οπαδική πόλωση που δεν εκφράζει την πραγματικότητα, η οποία είναι πολυμορφική και πολυεπίπεδη.
Δεν είμαι φαν του boom bap και το trap δε μου αρέσει ιδιαίτερα (επίσης δεν είναι πλέον καινούριο), αλλά ευτυχώς για μένα η τέχνη δεν εξελίσσεται γραμμικά προς μια κατεύθυνση. Διακλαδώνεται προς κάθε μεριά και έχει αρκετό χώρο για όλα τα γούστα και όλες τις τάσεις.
Θα πω όμως ότι το εμπορευματοποιημένο, υλιστικό, σεξιστικό, μισαλλόδοξο hip hop που ακούμε είναι άκρως εμετικό (όπως ήταν και πριν 10 και 20 χρόνια) και θα με βρίσκει πάντα κάθετα αντίθετο. Ένα μεγάλο κομμάτι αυτής της υποκουλτούρας το αποδεχόμαστε χωρίς φίλτρο στο πλαίσιο του “ωραίο μπιτάκι” ή “έχει πλάκα” κτλ. Fuck this shit.
-Ποια είναι τα σχέδια σου για το επόμενο διάστημα;
-Θα επιχειρήσω κάτι τρελές ισορροπίες τσίρκου μεταξύ δουλειάς, μουσικής και προσωπικής ζωής. Δουλεύω το sequel του instrumental album “Under Destruction” και ένα collabo project με έναν MC που δεν αποκαλύπτω ακόμα.
-Είσαι χρόνια στο «hip hop κουρμπέτι». Ποια είναι η συμβουλή σου σε κάποιον που κάνει τώρα τα πρώτα του βήματα;
(Γελάω με το “κουρμπέτι”…..)
-Δεν έχω συμβουλές να δώσω εκτός κι αν ζητηθούν. Θα μου άρεσε πάντως να δω να αναδεικνύονται παιδιά με βαθύτερα κίνητρα απ’ το σταριλίκι, με περισσότερη ειλικρίνεια προς τον εαυτό τους και τον κόσμο στον οποίο απευθύνονται.
